Bir şehrin mimari anlamda nasıl geliştiğini en güzel resmeden yapılardan birisi de köprüleridir. Onları uzun uzun incelemeye, kaç yılında yapıldıklarını araştırmaya, hangi materyallerin kullanıldığına geçmeden önce ilgilenilmesi gereken ilk şey duruşlarıdır… Çünkü köprüler, fiziksel özellikleriyle de çok şey anlatırlar aslında… Şimdi hep birlikte köprülerin bizlere anlattıklarını okumaya ne dersiniz?
1. Venedik, İtalya (Sighs Köprüsü): Venedik, yapısı gereği birçok köprü ile iç içedir. Adeta şehri birbirine tutturan bağlardır kanallar ve köprüler… Sighs (Ahlar) Köprüsü de bunlardan birisi… Ancak beyaz kireç taşından yapılan ve pencerelerinde ızgaralar bulunan bu köprü, mimari olarak hayranlık uyandıracak kadar mükemmel… Rio di Palazzo üzerinden geçen yapı, eski esirleri Venedik Cenova Saraylarındaki sorgu odasına götürmek için kullanılırdı. Bu muhteşem köprü, Antonio Contin (Antonio da Ponte’nin amcası) tarafından tasarlanmış ve 1602 yılında inşa edilmiştir.
2. Sanjiang of Guangxi Province, Çin (Chengyang Köprüsü): Rüzgâr ve Yağmur Köprüsü olarak da bilinen Chengyang Köprüsü, 1916 yılında inşa edilmiş olup Çin’in bu tarz köprüler arasında en popüler olan köprüsüdür. Linxi Nehri’nden geçen köprü, hala yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Herhangi bir çivi kullanılmadan, taş ve odunlarla inşa edilen köprü, 64 metre uzunluğunda 3.4 metre genişliğinde ve 10.6 metre yüksekliğindedir.
3. Coalbrookdale, İngiltere (The Iron Köprüsü): Iron Gorge (Demir) Köprüsü, İngiltere’de İlk Sanayi Devriminde, demir yapımı alanında yeni bir merkez olarak kabul edilmişti. Adından da anlaşılacağı gibi, dünyada, demirden yapılmış ilk köprü unvanına sahip olan köprü, 1779’da yapılmıştır. Küçük bir madencilik kasabası olan Madeley’i ve Coalbrookdale Bölgesinin gelişen endüstri merkezini birbirine bağlayan köprünün altından Severn Nehri akmaktadır.
4. Shanghai, Çin (Donghai Köprüsü): Doğu Çin Denizi üzerinde uzanan bu 32 km uzunluğundaki zarif asma germe köprü, 2010 yılında tamamlandığında dünyanın en geniş konteyner limanının ve Çin’in ilk serbest ticaret limanının bulunacağı Yangshan Adası’nı Şangay’a bağladı. Tayfunların ve yüksek dalgaların oldukça sık görüldüğü Doğu Çin Denizi üzerine kurulan köprüde güvenli ulaşımın sağlanabilmesi için Donghai Köprüsü, “S” şeklinde tasarlanmış.
5. Rotterdam, Hollanda (Erasmus Köprüsü): Rotterdam’dan geçen Nieuwe Maas Nehri’nin her iki yakasını birbirine bağlayan köprü, aynı zamanda Rotterdam şehrinin kuzey ve güney yakalarını da birbirine bağlamış olur. Ben Van Berkel tarafından tasarlanan köprü, 1996 yılında tamamlanmıştır. 802 m. uzunluğunda olan köprü, 139 m. yüksekliğindeki bir asimetrik sütun tarafından taşınmaktadır. Köprünün takma adı olan “The Swan” (kuğu) adlandırması buradan gelmektedir.
6. Millau, Fransa (The Millau Viyadüğü): Tarn Nehri’nin bulunduğu vadiden geçen ve Millau ile Güney Fransa’yı birbirine bağlayan kablo destekli bir asma köprü olan Millau Viyadüğü, Mimar Norman Foster tarafından tasarlanmıştır. Köprü, 343 metre yüksekliği ile ‘dünyanın, üzerinden taşıt geçen en yüksek köprüsü’ unvanına sahiptir. Eyfel Kulesi’nden biraz daha yüksek ve Empire State Binası’ndan 37 metre daha kısa olan köprü, saatte 225 km. hıza ulaşan rüzgâr hızına dayanıklı biçimde üretilmiştir. 2004 yılında açılan köprüsünün kullanım süresi 120 yıl olarak belirlenmiştir.
7. Copenhag, Danimarka ve Malmö, İsveç (Oresund Köprüsü): İsveç ile Danimarka arasında yer alan Oresund Boğazı’nda iki şeritli demiryoluna ve dört şeritli karayoluna sahip olan bu birleşik köprü, Avrupa’da hem demiryolu hem karayolu taşımacılığının yapıldığı en büyük birleşik köprüdür. Oresund Bölgesi’nin iki metropolitan alanı olan Danimarka’nın başkenti Kopenhag ve İsveç’in önemli şehirlerinden Malmö’yü birbirine bağlayan köprü, dünyadaki en büyük sınır ötesi köprüdür ve aynı zamanda özel teşebbüsle yapılıp işletilen en büyük köprü unvanına da sahiptir.
8. Londra, İngiltere (Tower Köprüsü): Thames Nehri üzerinde bulunan Tower Köprüsü, Londra Kulesine yakın olduğu için “Kule Köprüsü” olarak adlandırılmıştır. 1894’te kullanıma açılan köprü, Baskül köprü türü köprülerin en ünlülerinden biridir. Köprü, yüksek seviyeden iki yatay yürüyüş yolu ve aşağıdan bir araba yoluyla birbirine bağlanmış iki kuleden oluşur.
9. Prag, Çek Cumhuriyeti (Charles Köprüsü): Vltava Nehri üzerine kurulmuş olan tarihi köprü, Kral IV. Karl tarafından Mimar Peter Parler’a yaptırılmıştır. Yapımı 1357-1400 yılları arasında tamamlanmış olan köprü, 10 metre genişliğinde olup yaya trafiğine açıktır. Üzerinde 30 tane heykel bulunan köprünün iki ucunda da birer kule bulunmaktadır.
10. Ronda, İspanya (Puente Nuevo Köprüsü): Köprünün asıl görevi eski (bir zamanlar Müslüman) olan mahalle ile yeni mahalleyi birbirine bağlamaktır. İki mahalleyi birbirinden ayıran 100 metre derinliğindeki El Tajo (El Taho) Vadisi, köprünün görkemine bir ürperti ekliyor. Yapımı 1751 yılında tamamlanan Puente Nuveo Köprüsü, tam 42 yıla ve 50 işçinin hayatına mal olmuştur ve söylentiye göre, köprünün mimarı olan Martin de Aldehuela da yapım sırasında El Tajo’ya düşerek can veren 50 kişi arasındadır. Köprünün geniş gövdesi, bir zamanlar hapishane, sonraları ise restoran olarak kullanılmış olsa da, şimdi müze görevi görüyor.
11. Mostar, Bosna Hersek (Mostar Köprüsü): Bosna-Hersek’in Mostar şehrinden geçen, Neretva Nehri üzerinde Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edilen köprü, 456 kalıp taş ile yapılmıştır. 24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, dönemine göre gelişmiş bir teknolojiyle inşa edildi. Geleneğe göre şehrin erkekleri, nişanlılarına cesaretlerini ispatlamak için düğün öncesinde köprüden atlarlarmış. Ayrıca Mostar Köprüsü, cesur sporcular tarafından yıllarca bir atlama platformu olarak kullanılmıştır.
12. Floransa, İtalya (Ponte Vecchio Köprüsü): Arno Nehri üzerinde bulunan ve Floransa’nın en meşhur köprüsü olan Ponte Vecchio, nehrin en dar kısmında yer almaktadır. Yapımı 14. Yüzyılda tamamlanan köprünün üzerinde çok sayıda hediyelik eşya dükkânı bulunmaktadır.
Bunların dışında daha birçok özel, önemli ve mimari açıdan sizleri şaşırtacak köprü var ancak listemizi bu kadarıyla sınırlı tutuyoruz ve konumuzun devamını da başka bir zaman sizlerle paylaşmak istiyoruz… Şimdilik gezi rotalarınızı belirlemenize yardımcı olacak 12 köprüyle yetinip, gelecek zamanlarda başka destansı köprülerle sizi tekrar etkilemek üzere konumuza virgül koyuyoruz…
